Kjem all energi frå sola?

Vis grubleteikninga til elevane. PDF: bokmål | nynorsk

Les høgt dei ulike utsegnene eller la elevane lese dei sjølve. 

Bruk tenk-par-del der kvar enkelt elev først tenker gjennom kven han/ho er mest einig med. La dei så fortelje kvarandre to og to kva dei tenker. Be dei om å grunngi kvifor dei tenker som dei gjer. La til slutt nokre av elevane fortelje heile klassen kva dei snakka om. 

Be elevane tenke på ei fire timars periode i livet deira. Be dei lage ei liste over alt dei brukar energi til i denne perioden (som å gå på bussen, jogge, varme opp vatn til ein dusj, bruke straum til vaskemaskinen). La to og to vise listene til kvarandre. Be dei finne ut kvar energien opprinneleg kom frå i kvart tilfelle. Spør: Korleis kan ein moldvarp som lever underjorda får energi frå sola?

Forklar til elevane: Nesten alle næringskjeder startar med ei grøn plante. Planter fangar energi frå sollyset gjennom fotosyntesen. Når vi får energi frå å spise mat, har energien i maten komme frå sola. Fossilt brensel er danna av dyre- og planterester frå organismar som levde for mange millionar år sidan. Desse organismane fekk energien sin frå sola når dei levde. Mange fornybare energikjelder får energien frå sola, for eksempel vindenergi. Sola strålar mykje energi til jorda. Denne energien blir absorbert av bakken og varmar opp lufta. Desse skapar temperaturforskjellar som igjen skapar vind. Vinden kan dreie vindturbinar og generere straum. Eit unntak er geotermisk energi der energi blir overført frå kjernereaksjonar djupt i det indre i jorda som varmar vatn som skape straum. 

Be elevane lage eit utkast til ei science fiction-forteljing om at sola er i ferd med å døy og at energimengda frå sola blir mindre.